แม่น้ำฮวงโห (Huang He: 黄河) แม่น้ำแหล่งกำเนิดอารยธรรมจีนโบราณเมื่อหลายพันปีก่อน เปรียบเสมือนสายธารแห่งชีวิตของจีน มีหมู่บ้านและเมืองเก่าแก่ที่สุดของจีนหลายแห่งตั้งอยู่ในหุบเขาริมแม่น้ำฮวงโห


แม่น้ำฮวงโห (Huang He: 黄河)
ภาพ: 河南省社科联

แม่น้ำฮวงโหมีความยาวประมาณ 5,464 กิโลเมตร (อันดับสองรองจากแม่น้ำแยงซี) ชื่อแม่น้ำฮวงโหในสำเนียงจีนกลางว่า "หวงเหอ" หมายถึง "แม่น้ำเหลือง" (Yellow River) เรียกตามสีของแม่น้ำที่เป็นสีเหลือง

แหล่งต้นน้ำของฮวงโหอยู่ในมณฑลชิงไห่ฝั่งตะวันตกจากการละลายของหิมะไหลรวมเป็นแม่น้ำสายเล็กๆและขยายใหญ่ขึ้นเป็นแม่น้ำที่มีกระแสน้ำที่รุนแรงผ่านเส้นทางคดเคี้ยวนับไม่ถ้วน

ทิศทางไหลของแม่น้ำฮวงโหเริ่มจากมณฑลชิงไห่ เสฉวน กานซู หนิงเซี่ย มองโกเลียใน ซานซี เหอหนาน ซานตงและจบลงที่ทะเลโป๋ไห่ทางตะวันออกเฉียงเหนือของจีน

เดิมนั้นสีของแม่น้ำไม่ได้เป็นสีเหลือง ทว่าช่วงที่กระแสน้ำไหลผ่านบริเวณที่ราบสูงซึ่งเป็นดินเหลือง สายน้ำได้พัดพาตะกอนดินทรายสีเหลืองติดมาด้วยจนน้ำเปลี่ยนสีกลายเป็นสีเหลือง

กระแสน้ำที่รุนแรงของแม่น้ำฮวงโหเคยสร้างความเสียหายจนได้ชื่อว่า "แม่น้ำวิปโยค" แต่อีกด้านหนึ่งแม่น้ำฮวงโหเป็นปัจจัยสำคัญแห่งความอุดมสมบูรณ์และกลายเป็นจุดเริ่มต้นอารยธรรมทีสำคัญของโลก